Kunst en theater — Special Arts

Inspiratie | Kunst en theater

Onder de naam Kunstparade tonen we kunst in verschillende vormen. Het woord Kunstparade echoot de baanbrekende tentoonstelling La Grande Parade die halverwege de jaren tachtig in het Stedelijk te zien was. Die tentoonstelling was vernoemd naar een schilderij van Léger waarop kunst, muziek en theater gecombineerd wordt.
Wij zijn benieuwd hoe theatergroepen een kunstwerk als het ware tot leven kunnen brengen in een miniatuur voorstelling. Zo willen wij het publiek uitnodigen tot langer kijken. Langer dan de 10 seconden dat gemiddeld naar een kunstwerk in een museum wordt gekeken.

Veel kunstenaars zijn gegrepen door het theater. Bekende voorbeelden zijn kunstenaars als Toulouse Lautrec en Degas, die veel balletdansers voor en achter de schermen vastlegde Ook Max Beckmann, wiens werk nu in het Kunstmuseum te zien is, schilderde veel toneelscenes. Sommige kunstenaars klimmen ook zelf op het toneel om met een performance hun verhaal te vertellen. Dit gebeurde al tijdens het surrealisme en Dada voor de Eerste Wereldoorlog, met het Cabaret Voltaire van Hugo Ball.
Toneelschrijvers laten zich op hun beurt ook weer door kunstenaars inspireren. Zo schreef en regisseerde Gerardjan Rijnders het stuk Victory Boogie Woogie over Piet Mondriaan, geïnspireerd door een tekst van de schilder zelf, waarin een moderne en een klassieke schilder met een leek discussiëren over kunst. Het stuk En ze maakten een kind van Orkator gaat over de obstakels waar vrouwelijke kunstenaars tegenaan lopen. Deze voorstelling was zo’n succes dat het in 2025 opnieuw in het theater te zien zal zijn.
De laatste tijd worden ook nieuwe technologieën ingezet om je als kijker onder te dompelen in een kunstwerk. Door middel van licht, geluid en beweging kun je rondlopen in de meest indrukwekkende digitale kunstinstallaties. Bekend voorbeeld hiervan is Fabrique des Lumières in de Westergasfabriek in Amsterdam, waar kunstwerken van bijvoorbeeld Klimt en Hundertwasser tot leven komen met behulp van geavanceerde technologie, lichtprojecties en begeleidende muziek.
https://youtu.be/NxD1b1XL0gs
Het Kröller-Müller Museum in Otterlo had in 2008 een educatief project waarbij scholieren deelnamen aan het cross-over project Dancing with the arts. Leerlingen bekeken een film waarin meesterchoreograaf en kunstverzamelaar Hans van Manen vertelde over kunst als inspiratiebron voor de dans. Aansluitend voerden de leerlingen een museumopdracht uit, waarbij ze in het museum en in de beeldentuin op zoek gingen naar bewegingselementen in een beeldend kunstwerk. Op basis hiervan maakten ze een dans. Dus met een schilderij of beeld als inspiratiebron, zoals veel kunstenaars werken.
Ook choreograaf Ed Wubbe kijkt graag over de grenzen van de dans heen: ‘Door te werken met livemuziek, circus en film zoek ik de grenzen van de dans én die van ons publiek op,’ In 2016 ontwikkelde hij, ter ere van het 70-jarig jubileum van Scapino, de voorstelling TING! Samen met de Nederlandse band De Nits en circusartiesten. De voorstelling Casablanca is gebaseerd op de gelijknamige film.
De Grote Kunstshow is een initiatief dat kunst op theatrale manier voor het voetlicht brengt. De laatste editie was De Grote Kunstshow X Bas Kosters, diverse theaters (2022).
Tijdens een anderhalf uur durende show wandel je niet langs kunstwerken, maar krijg je deze één voor één voorgeschoteld op een theaterpodium. Daarbij wordt alles wat het theater te bieden heeft gebruikt: acteurs, licht, muziek, drama, verstilling, gesprek en monoloog. Bezoekers geven aan hierdoor de kunstwerken beter te begrijpen. Ze noemen de kunstshow ‘leerzamer, verhalender en gezelliger’ dan museumbezoek.
Foto: Grote Kunst Show Foto Maarten Nauw